Nijemirdum

Op kaerten fan ‘e 17e ieu is ’t in spits, of de „zeer hooge” toer, dêr’t de skriuwer fan ‘e Teg. St. it oerhat. Yn ’t lest fan ‘e 17e ieu is de toer „merkelyk verlaagd” en stomp wurden. A.D.  1969 stiet der wer in spitse op.Hwat funksje hiene de hege tuorren, faek, ja, meastentiids mei lange spitsen, bihalve dan as it middelpunt fan tsjerklik libben op it doarp? Ik haw it wolris faker sein by plakken oan ‘e sé-igge (Koudum, Holwert): It wiene beakens foar de skipfeart op ‘e Sudersé en it Waed. Nijemardum   hie   relaesjes  mei   de   sé:   Sinteklaes,   de   patroan   fan   ‘e sé farrenden en keaplju, wie ek de biskermhillige fan Nijemardum. It doarpsgebiet fan Nijemardum en de buordoarpen grinze oan ‘e Sudersé, oan ’t fuort by de Lemmer; der leit nou noch it Marderfjild; letter lykwols heart it Marderfjild Onder Sondel. Yn 1944 krijt Lemsterlan it, mei in hiele hoeke lan, dat allear únder Gaesterlan hearde. De kwesje oer de „Nya Syl”, dat is de Taekezijl”, dy’t troch de yn-wenners fan Sondel, Nijermardum en Aldemardum fornijd wurde moat, in saek dy’t yn 1483 en 1484 spilet, lit dúdlik ütkomme, dat de „Sin-delra, Nyamirdera ende Auldemirdera” (de ynwenners fan de trije doarpen) bilang hiene by de sé en de tagongswei der hinne. Hja skoarje der wol gans tsjin oan, hwant it kostet har sinten. Op forskillende landagen fan ‘e steaten stiet dit punt: „de Nije Syl” op ‘e wurklist; nei Maert 1484 wurdt it stil en men mei oannimme dat de kwesje doe oan  “e  kant wie. !)De skriuwer fan ‘e Teg. St. wiist ek op it foarkommen fan„eene menigte stinzen” yn eardere tiid.